Άσθμα, αιτίες και συμπτώματα

Το άσθμα είναι μια χρόνια πάθηση που χαρακτηρίζεται από φλεγμονή των αεραγωγών. Οι αεραγωγοί (βρόγχοι) είναι οι σωλήνες που μεταφέρουν τον αέρα στους πνεύμονες.

Υπολογίζεται ότι 7-10% των ανθρώπων πάσχουν από άσθμα, αλλά το ποσοστό διαφέρει σημαντικά μεταξύ των χωρών. Είναι συχνότερο στις Δυτικές χώρες, αλλά φαίνεται ότι και άλλοι παράγοντες,  όπως γενετικοί, κοινωνικοί και περιβαλλοντικοί, παίζουν ρόλο.

Το άσθμα είναι πιο συχνό στα αγόρια στην παιδική ηλικία και στις γυναίκες μετά την ενηλικίωση.

Οι ασθενείς με άσθμα έχουν μια γενετική (κληρονομική) προδιάθεση, αλλά τα συμπτώματα εμφανίζονται μετά την έκθεση σε κάποιους εκλυτικούς παράγοντες. Τέτοιοι παράγοντες είναι οι λοιμώξεις (ιδιαίτερα οι ιογενείς), ερεθιστικοί παράγοντες στο περιβάλλον (σκόνη, γύρη, τρίχωμα ζώων, υγρασία, καπνός, φάρμακα κ.λπ.) και η άσκηση.

Όταν κάποιος ασθενής με άσθμα εισπνεύσει κάποιον ερεθιστικό παράγοντα από το περιβάλλον, προκαλείται μια υπερβολική απάντηση των βρόγχων με σύσπαση των λείων μυϊκών ινών των αεραγωγών (βρογχόσπασμος), η οποία οδηγεί σε στένωση του αυλού τους. Η φλεγμονή των βρόγχων χαρακτηρίζεται από οίδημα και παραγωγή εκκρίσεων που είναι παχύρρευστες και κολλώδεις, με τελικό αποτέλεσμα την επιδείνωση της στένωσης του αυλού των βρόγχων. Έτσι, περιορίζεται η ροή του αέρα μέσα από τους βρόγχους.

Το άσθμα εμφανίζεται με επεισόδια που χαρακτηρίζονται από:

• Βάρος (δυσφορία) στο στήθος
• Βήχα
• Συριγμό (“σφύριγμα” στην αναπνοή – ιδιαίτερα στην εκπνοή)
• Δύσπνοια (δυσκολία στην αναπνοή)

Τα συμπτώματα αυτά εμφανίζονται επεισοδιακά και μπορεί να περάσουν είτε με την κατάλληλη θεραπεία είτε – μερικές φορές – χωρίς αντιμετώπιση. Χαρακτηριστικά, τα συμπτώματα αυτά επιδεινώνονται με την άσκηση, κατά τη νύχτα ή νωρίς το πρωί, σε συγκεκριμένες εποχές (συνήθως άνοιξη και φθινόπωρο), μετά από ιώσεις και μετά από έκθεση σε ερεθιστικούς παράγοντες στο περιβάλλον.

Οι ασθενείς με άσθμα μπορεί συχνά να ξυπνήσουν τη νύχτα από βήχα ή δυσκολία στην αναπνοή. Άλλοι μπορεί να εμφανίζουν μόνο βήχα χωρίς κανένα άλλο σύμπτωμα. Ο βήχας μπορεί να είναι ξηρός (χωρίς πτύελα) ή παραγωγικός (με πτύελα). Όταν οι ασθενείς με άσθμα παράγουν πτύελα, αυτά είναι τυπικά κολλώδη, με χαρακτηριστικό λευκό ή κιτρινωπό  χρώμα. Όταν το άσθμα ενός ασθενούς είναι σε σταθερή κατάσταση, μπορεί να μην εμφανίζει καθόλου συμπτώματα. Η διάγνωση του άσθματος μπορεί να γίνει με βάση το τυπικό ιστορικό και τα συμπτώματα του ασθενούς, αλλά και με την ανταπόκριση στην κατάλληλη θεραπεία. Συχνά, ωστόσο, χρειαζόμαστε επιπλέον εξετάσεις που θα μας βοηθήσουν στη διάγνωση του άσθματος. Ο πνευμονολόγος μπορεί να προτείνει κάποιες από τις παρακάτω:

• Σπιρομέτρηση
• Ροομέτρηση
• Δοκιμασίες πρόκλησης
• Δοκιμασίες άσκησης

-Έλεγχος αλλεργίας, ο οποίος δεν είναι απαραίτητος για τη διάγνωση του άσθματος. Μπορεί, ωστόσο, να χρησιμεύσει στον εντοπισμό πιθανών ερεθιστικών παραγόντων που επιδεινώνουν το άσθμα, τους οποίους ο ασθενής προσπαθεί  να αποφύγει (π.χ. γύρη, τρίχωμα κατοικίδιων ζώων ή ακάρεα οικιακής σκόνης).

Μαρία Μάνη
Ιατρός
Πνευμονολόγος – Εντατικολόγος

Κάντε πράξη την πρόληψη, κλείστε τώρα το ραντεβού σας στο Πράξις Υγείας για να εξεταστείτε.