Online Ραντεβού
Υπάρχουν αυξανόμενα στοιχεία που υποδηλώνουν ότι ο κορωνοϊός (COVID-19) μπορεί να προκαλέσει διαβήτη σε μερικούς ανθρώπους ή να επιδεινώσει προϋπάρχοντα διαβήτη σε άλλους. Παρακάτω θα δούμε μερικά στοιχεία σχετικά με την έρευνα αυτή, καθώς και τα αποτελέσματα που εξάγουν οι επιστήμονες.
Στην αρχή της πανδημίας του κορωνοϊού, οι επιστήμονες εξέφρασαν ανησυχία για εμφάνιση νέων κρουσμάτων διαβήτη σε άτομα που είχαν προσβληθεί από τον ιό. Για τον λόγο αυτό πραγματοποιήθηκαν μεγάλες κλινικές μελέτες για να διερευνηθεί το φαινόμενο αυτό. Μια μελέτη αφορούσε την παρακολούθηση πάνω από 47.000 ατόμων, στο Ηνωμένο Βασίλειο, που είχαν εισαχθεί στο νοσοκομείο λόγω του κορωνοϊού πριν από τον Αύγουστο του 2020. Οι ερευνητές παρακολούθησαν την υγεία τους για έως και επτά μήνες αφότου πήραν εξιτήριο και διαπίστωσαν ότι το 5% ανέπτυξε σακχαρώδη διαβήτη. Έδειξαν επίσης ότι οι άνθρωποι που είχαν νοσηλευτεί στο νοσοκομείο με κορωνοϊό είχαν 1,5 φορές περισσότερες πιθανότητες να διαγνωστούν με διαβήτη μετά την έξοδό τους, από ό,τι άτομα ίδιας ηλικίας και υπόβαθρου που δεν είχαν νοσηλευτεί για κορωνοϊό.
Το 2022, ερευνητές στις Ηνωμένες Πολιτείες δημοσίευσαν ευρήματα από την ανάλυση των δεδομένων ασφάλισης υγείας από περίπου 1,6 εκατομμύρια παιδιά, ηλικίας κάτω των 18 ετών. Εξέτασαν ποιος είχε διαγνωστεί με διαβήτη μεταξύ Μαρτίου 2020 – Μαρτίου 2021 και αν υπήρχαν διαφορές στα ποσοστά διαγνώσεων μεταξύ παιδιών που νόσησαν με κορωνοϊό, παιδιών που ήταν υγιή και παιδιών που εμφάνισαν άλλους τύπους λοιμώξεων του αναπνευστικού. Η μελέτη δεν έκανε διάκριση μεταξύ διαβήτη τύπου 1 και τύπου 2.
Τα αποτελέσματα έδειξαν μέχρι και 2,5 φορές μεγαλύτερη πιθανότητα ανάπτυξης διαβήτη στα παιδιά που είχαν νοσήσει με COVID-19, σε σχέση με εκείνα που δεν νόσησαν ή εμφάνισαν άλλη λοίμωξη του αναπνευστικού.
Τα στοιχεία που υποδηλώνουν σύνδεση μεταξύ του κορωνοϊού και των νέων περιπτώσεων διαβήτη αυξάνονται, αλλά υπάρχουν ακόμα πολλά που δεν γνωρίζουμε. Δεν μπορούμε ακόμα να είμαστε σίγουροι εάν ο κορωνοϊός προκαλεί άμεσα διαβήτη ή εάν υπάρχουν άλλοι παράγοντες που θα μπορούσαν να εξηγήσουν τη σχέση.
Κάποιες μελέτες έχουν δείξει ότι τα ποσοστά νέων διαγνώσεων διαβήτη τύπου 1 σε παιδιά ήταν υψηλότερα το 2020 σε σύγκριση με τα μέσα ποσοστά τα προηγούμενα χρόνια. Τα αίτια του διαβήτη τύπου 1 είναι πολύπλοκα και οι επιστήμονες πιστεύουμε ότι υπάρχουν διάφοροι περιβαλλοντικοί και γενετικοί λόγοι που θα μπορούσαν να εξηγήσουν γιατί αναπτύσσεται η πάθηση. Οι ιοί θεωρείται ότι παίζουν κάποιο ρόλο, αλλά αυτό δεν έχει ακόμη τεκμηριωθεί. Ο COVID-19 είναι ένας νέος ιός και πρέπει να μάθουμε πολλά για το πώς αλληλεπιδρά με το ανοσοποιητικό μας σύστημα και τις μακροπρόθεσμες επιπτώσεις του.
Περιπτώσεις νέων διαγνώσεων διαβήτη τύπου 2 έχουν επίσης αναφερθεί σε άτομα που νόσησαν με κορωνοϊό. Αυτό μπορεί να σχετίζεται με τις επιπτώσεις του κορωνοϊού στον οργανισμό ή τις επιπτώσεις των αλλαγών στον τρόπο ζωής λόγω της πανδημίας. Οι επιστήμονες εξετάζουμε επίσης την πιθανότητα ο κορωνοϊός να προκαλεί έναν νέο τύπο διαβήτη. Τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα σε κάποιους ασθενείς με κορωνοϊό αυξάνονται λόγω του στρες που δέχεται το σώμα όταν προσπαθεί να καταπολεμήσει τη λοίμωξη και σε άλλους εξαιτίας των φαρμάκων (κορτικοειδή) που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία της νόσου. Ωστόσο, δεν γνωρίζουμε ακόμη εάν και πότε, τα υψηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα σε άτομα με κορωνοϊό επανέρχονται στο φυσιολογικό μετά την ανάρρωση.
Επίσης, μια θεωρία είναι ότι η φλεγμονή στο εσωτερικό του σώματος που προκαλείται από τον κορωνοϊό προκαλεί και αντίσταση στην ινσουλίνη, χαρακτηριστικό του διαβήτη τύπου 2, που σημαίνει ότι το σώμα δεν είναι σε θέση να χρησιμοποιήσει σωστά την ινσουλίνη που παράγει. Γνωρίζουμε επίσης ότι ο κορωνοϊός χρησιμοποιεί μια πρωτεΐνη που βρίσκεται στην επιφάνεια ορισμένων κυττάρων, που ονομάζεται ACE-2, για να εισέλθει και να τα μολύνει. Το ACE-2 βρίσκεται και στο πάγκρεας και υπάρχουν κάποιες ενδείξεις ότι αυτό το καθιστά ευάλωτο στη μόλυνση από κορωνοϊό. Μικρές μελέτες που εξέτασαν κύτταρα παγκρέατος που αναπτύχθηκαν στο εργαστήριο και δείγματα παγκρέατος που ελήφθησαν από άτομα που δυστυχώς κατέληξαν από κορωνοϊό, υποδεικνύουν ότι ο ιός μπορεί να εισέλθει και να μολύνει τα βήτα κύτταρα στο πάγκρεας που παράγουν ινσουλίνη, προκαλώντας την καταστροφή ή την αλλαγή του τρόπου λειτουργίας τους.
Αυτό σημαίνει ότι οι άνθρωποι δεν μπορούν να παράγουν αρκετή ή και καθόλου ινσουλίνη. Μια άλλη θεωρία προτείνει ότι όταν ο κορωνοϊός μολύνει το πάγκρεας προκαλεί ενεργοποίηση του ανοσοποιητικού με αποτέλεσμα την καταστροφή των βήτα κύτταρων (αυτοανοσία), ένα βασικό χαρακτηριστικό για τον μηχανισμό εμφάνισης του διαβήτη τύπου 1.
Η έρευνα για τις βιολογικές διεργασίες που θα τεκμηριώσει πώς και γιατί ο κορωνοϊός είναι δυνατόν να προκαλέσει διαβήτη βρίσκεται σε πρώιμο στάδιο και πρέπει να είμαστε αρκετά προσεκτικοί καθώς χρειαζόμαστε περισσότερη μελέτη δημιουργώντας μεγάλες βάσεις δεδομένων προκειμένου να εξετάσουμε τους τύπους διαβήτη που εμφανίζονται σε άτομα που νόσησαν με κορωνοϊό για να εξηγήσουμε εάν πρόκειται για περιπτώσεις διαβήτη τύπου 1 και τύπου 2 ή για κάτι νέο.
Παθολόγος – Διαβητολόγος Σάββας Δελλαπόρτας
