Online Ραντεβού
Σύμφωνα με την Ελληνική Εταιρία Αλγολογίας ο πόνος, παροδικός ή χρόνιος, αποτελεί μια υποκειμενική δυσάρεστη εμπειρία, υποβαθμίζει την ποιότητα ζωής και πρέπει να αντιμετωπίζεται ως μια ξεχωριστή ασθένεια. Η ένταση του πόνου δεν εξαρτάται μόνο από την υποκείμενη παθολογία αλλά έχει και ψυχοκοινωνιολογικές συνιστώσες και μπορεί να διαφέρει σημαντικά μεταξύ δύο ατόμων με το ίδιο φαινομενικά πρόβλημα. Συνεπώς, η αξιολόγηση και η αντιμετώπιση του πόνου πρέπει να εξατομικεύονται για κάθε ασθενή.
Πού οφείλεται ο χρόνιος πόνος;
Ο πόνος συνήθως οφείλεται σε τραυματισμό ή βλάβη ιστού. Εντοπισμένος πόνος συνήθως οφείλεται σε υποκείμενη παθολογία μυών και αρθρώσεων, όπως τραυματισμός, ισχαιμία, φλεγμονή. Η αποκατάσταση της βλάβης οδηγεί κατά κύριο λόγο σε ύφεση του πόνου. Υπάρχει, ωστόσο, περίπτωση ο πόνος να επιμείνει και μετά την επεμβατική αντιμετώπιση της αιτίας του. Για παράδειγμα, μετά από χειρουργική αντιμετώπιση της κήλης μεσοσπονδυλίου δίσκου, υπάρχει περίπτωση ο πόνος να επιμείνει. Επιπλέον, σε αρκετές περιπτώσεις το αίτιο του πόνου που βιώνει ο ασθενής δεν μπορεί να εντοπιστεί και να εξαλειφθεί. Η ινομυαλγία αποτελεί παράδειγμα χρόνιου πόνου (χωρίς άλλα συμπτώματα) που δύσκολα θεραπεύεται. Ως χρόνιος πόνος ορίζεται ο πόνος που επιμένει ή υποτροπιάζει για περισσότερο από 3-6 μήνες.
Το κέντρο μας συνεργάζεται με μία έμπειρη ομάδα ορθοπεδικών χειρουργών, ειδικό νοσηλευτικό προσωπικό, ακτινολόγους και φυσικοθεραπευτές που υποστηρίζουν υπηρεσίες ορθοπεδικής αποκατάστασης και είναι σε θέση να δώσει λύση σε διάφορες ορθοπεδικές παθήσεις ή τραυματισμούς του μυοσκελετικού συστήματος.
Πώς αντιμετωπίζεται ο χρόνιος πόνος;
Η αντιμετώπιση ασθενών με χρόνιο πόνο, συνήθως σε ιατρείο πόνου, γίνεται από αναισθησιολόγο, συχνά σε συνεργασία με ορθοπεδικό, φυσικοθεραπευτή και ψυχολόγο, και στοχεύει στην ανακούφιση του συνεχιζόμενου πόνου και στην βελτίωση της ποιότητας ζωής των ασθενών. Ο μυοσκελετικός πόνος μακράς διάρκειας είναι συνήθως πολυπαραγοντικός και η αντιμετώπισή του απαιτεί διεπιστημονική προσέγγιση. Στόχοι της θεραπείας είναι η μείωση της εμπειρίας του πόνου, η αύξηση της δραστηριότητας του ασθενούς, η μείωση της χρήσης αναλγητικών και η βελτίωση της ποιότητας ζωής. Εκτός από την φαρμακευτική αντιμετώπιση του πόνου, μη φαρμακευτικές ή εναλλακτικές τεχνικές μπορούν να χρησιμοποιηθούν. Στη μη φαρμακευτική αντιμετώπιση συμπεριλαμβάνονται η φυσικοθεραπεία, η διαδερμική ηλεκτρική νευρική διέγερση (ΤENS), ο βελονισμός και ψυχοθεραπευτικές τεχνικές.
Η φαρμακευτική αντιμετώπιση του πόνου στο μυοσκελετικό σύστημα, στην καλύτερη περίπτωση, οδηγεί σε μερική ανακούφιση. Ο χρόνιος μυοσκελετικός πόνος οδηγεί σε μείωση της δραστηριότητας και μυική ατροφία, η οποία με τη σειρά της μπορεί να επιδεινώσει τον πόνο. Ο φαύλος κύκλος πόνου-άγχους λόγω πόνου-αποφυγής δραστηριότητας-μυικής αδυναμίας-αυξημένης ευαισθησίας στον πόνο πρέπει να διακοπεί. Ο ασθενής πρέπει να κατανοήσει αυτόν τον μηχανισμό επιδείνωσης της φυσικής του κατάστασης και να αλλάξει συμπεριφορά με αύξηση της φυσικής του δραστηριότητας.
Ποια είναι η αντιμετώπιση τέτοιου είδους ασθενών στο ιατρείο πόνου;
Η αντιμετώπιση στο ιατρείο πόνου τέτοιων ασθενών, συνεπώς, πρέπει να στοχεύει σε μια ολοκληρωμένη εκτίμηση και σε σωστή ενημέρωση των ασθενών.
Σημαντικό αίτιο χρόνιου πόνου αποτελούν οι παθήσεις της σπονδυλικής στήλης. Η αυχεναλγία και η οσφυαλγία είναι ιδιαίτερα συχνές αιτίες χρόνιου πόνου που περιορίζουν την λειτουργικότητα. Περίπου 80% του πληθυσμού θα λείψει για μικρότερο ή μεγαλύτερο χρονικό διάστημα από την εργασία του λόγω πόνου στη σπονδυλική στήλη. Από αυτούς τους ασθενείς σε περίπου 5-6% θα ανευρεθεί ξεκάθαρη παθολογική αιτία για τον πόνο όπως δισκοπάθεια, σπονδυλαρθρίτιδα, ριζίτιδες ή κατάγματα σπονδύλων. Στην πλειοψηφία των ασθενών το αίτιο του πόνου στην σπονδυλική στήλη είναι μη ειδικό. Ο χαρακτήρας του πόνου αλλάζει με τη δραστηριότητα, είναι πιο συχνός σε άτομα ηλικίας 20-55 ετών και μπορεί να είναι χρόνιος ή παροδικός.
Ποια είναι η αντιμετώπιση ενός χρόνιου πόνου στην περιοχή της σπονδυλικής στήλης;
Η αντιμετώπιση του πόνου της σπονδυλικής στήλης μπορεί να είναι συντηρητική ή επεμβατική. Στη συντηρητική αντιμετώπιση οξέος κυρίως πόνου συμπεριλαμβάνεται η φαρμακευτική θεραπεία (παρακεταμόλη, κορτικοστεροειδή, μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα). Υπάρχουν ενδείξεις ότι η παραμονή στο κρεβάτι δεν είναι αποτελεσματική στη μείωση του πόνου. Σε χρόνιους πόνους της σπονδυλικής στήλης η χρήση παρακεταμόλης και μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών φαρμάκων είναι λιγότερο αποτελεσματική. Η φυσικοθεραπεία, η εργοθεραπεία, η ψυχολογική υποστήριξη αυτών των ασθενών με γνωσιακές-συμπεριφορικές τεχνικές σε συνδυασμό με φαρμακευτική αγωγή όταν ενδείκνυται, είναι αποτελεσματικές μέθοδοι για την αντιμετώπιση του χρόνιου πόνου στη σπονδυλική στήλη. Εναλλακτική αντιμετώπιση αποτελούν ο βελονισμός και η διαδερμική ηλεκτρική διέγερση.
Πώς επιτυγχάνεται η διακοπή του φαύλου κύκλου που οδηγεί σε μειωμένη δραστηριότητα με αποτέλεσμα την επιδείνωση του πόνου;
Ο χρόνιος μυοσκελετικός πόνος προκαλεί μειωμένη δραστηριότητα και υποβαθμίζει την ποιότητα ζωής. Εκτός από την υποκείμενη παθολογία, ο πόνος μπορεί να ενισχύεται και από ψυχολογικούς και κοινωνικούς παράγοντες. Συνεπώς, για την αντιμετώπιση του πόνου που υποτροπιάζει και επιμένει παρά την κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή, είναι απαραίτητη η διεπιστημονική προσέγγιση. Η διακοπή του φαύλου κύκλου που οδηγεί σε μειωμένη δραστηριότητα και επιδείνωση του πόνου προϋποθέτει τη σωστή ενημέρωση των ασθενών και μια σχέση εμπιστοσύνης και ειλικρίνειας ιατρού-ασθενούς.
Σκυτιώτης Δημήτριος
Χειρουργός Ορθοπεδικός
Αναφορές
-
- Ελληνική Εταιρία Αλγολογίας
http://algologia.org/index.php?option=com_content&view=article&id=50&Itemid=136 - International Association for the Study of Pain (IASP)
https://www.iasp-pain.org/PublicationsNews/?navItemNumber=502 - DOI
https://doi.org/10.1016/j.jpain.2018.05.006
- Ελληνική Εταιρία Αλγολογίας
