Online Ραντεβού
Η διατήρηση της καλής λειτουργίας των πνευμόνων μας είναι ένας από τους σημαντικότερους δείκτες υγείας τόσο για το σύνολο του πληθυσμού όσο και για τα άτομα που έχουν πνευμονικές παθήσεις. Το κάπνισμα και η γήρανση αποτελούν επιστημονικά τεκμηριωμένους παράγοντες της έκπτωσης των πνευμόνων, με τη διακοπή του καπνίσματος να κατέχει την πρώτη θέση για την αποκατάσταση των βλαβών που έχουν ήδη δημιουργηθεί στους καπνιστές.
Τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει αρκετές προσπάθειες για να μελετηθεί ο ρόλος των διατροφικών συνηθειών μας και το πώς αυτές σχετίζονται με την σωστή λειτουργία των πνευμόνων. Ειδικότερα, αρκετοί ερευνητές προτείνουν ότι η πρόσληψη διάφορων αντιοξειδωτικών μέσω της κατανάλωσης μεγαλύτερων ποσοτήτων φρούτων και φλαβονοειδών καθώς και λαχανικών, φαίνεται ότι έχει βοηθήσει ασθενείς με χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια, όπως και πρώην και νυν ενήλικες καπνιστές.
Τα αντιοξειδωτικά είναι χημικές ενώσεις που βρίσκονται σε τροφές φυτικής προέλευσης και βοηθούν στην εξουδετέρωση των ελεύθερων ριζών, προϊόντων του μεταβολισμού, που είναι βλαβερές για τα κύτταρα του οργανισμού μας και περιορίζουν την εμφάνιση οξειδωτικού στρες. Αντιοξειδωτικές ουσίες είναι η Βιταμίνη C (εσπεριδοειδή, ακτινίδια, μπρόκολα, πιπεριές, πορτοκάλια κτλ), το β-καροτένιο (σκούρα πορτοκαλί, κόκκινα, κίτρινα και πράσινα λαχανικά, καρότα, σπανάκι, βερίκοκα κτλ), βιταμίνη Ε (σπόροι, ξηροί καρποί, δημητριακά ολικής άλεσης), λυκοπένιο (ντομάτες, γκρέιπφρουτ), σελήνιο (σπόροι, θαλασσινά, ψάρια), πολυφαινόλες (φλαβονοειδή κτλ, φρούτα, λαχανικά, τσάι, κακάο).
Τα δεδομένα από μεγάλες και έγκυρες μελέτες που συσχετίζουν τα αντιοξειδωτικά με την πνευμονική λειτουργία γενικά είναι λίγα, ενώ η μεθοδολογία τους αρκετές φορές εμποδίζει τη χρήση των αποτελεσμάτων τους στο γενικό πληθυσμό. Μια μεγάλη προσπάθεια έγινε με μια μελέτη παρατήρησης, την «Ευρωπαϊκή Έρευνα για την Αναπνευστική Υγεία». Ξεκίνησε το 1990 και μελέτησε ένα τυχαίο δείγμα τουλάχιστον 600 ενήλικων, ηλικίας 20 έως 44, σε διάφορα κέντρα στην Νορβηγία, Αγγλία και Γερμανία. Σκοπός της μελέτης ήταν να διερευνήσει τον ρόλο που έχουν διάφοροι περιβαλλοντικοί παράγοντες στην πνευμονική λειτουργία σε τρεις χρονικές περιόδους -1990-1995, 2002 και 2012 – διενεργώντας κλινικές εξετάσεις, συμπλήρωση ερωτηματολογίων καθώς και μετρήσεις πνευμονικής λειτουργίας (βίαιος εκπνεόμενος όγκος και βιαιη ζωτική χωρητικότητα). Στην δεύτερη φάση της έρευνας συμπεριλήφθησαν και δεδομένα που αφορούσαν τη διατροφή των συμμετεχόντων για να μελετηθεί το κατά πόσον η μεγαλύτερη πρόσληψη αντιοξειδωτικών μπορεί να επιβραδύνει την μείωση της πνευμονικής λειτουργίας που σχετίζεται με την ηλικία.
Τα ερωτηματολόγια που διανεμήθηκαν κατέγραφαν την κατανάλωση 158 διαφορετικών φαγητών για τη περίοδο ενός έτους, ενώ οι συμμετέχοντες έδωσαν και στοιχεία που αφορούσαν το ύψος και το βάρος τους, το εκπαιδευτικό τους επίπεδο καθώς και τις συνήθειες τους όσον αφορά τη γυμναστική και το κάπνισμα.
Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι η μεγαλύτερη κατανάλωση φρούτων και μήλων σε Ευρωπαίους ενήλικες σχετίζεται με μια επιβράδυνση στην μείωση των μετρήσεων του βίαια εκπνεόμενου όγκου, ενώ η κατανάλωση μήλων, μπανάνας, ντομάτας, βιταμίνης C και τσαγιού έχει μεγαλύτερη επιβράδυνση στη μείωση των μετρήσεων της βίαιης ζωτικής χωρητικότητας. Με πιο απλά λόγια, η κατανάλωση όλων των παραπάνω φαίνεται ότι μπορεί να έχει επίδραση στην επιβράδυνση της έκπτωσης της αναπνευστικής λειτουργίας. Η μέση πρόσληψη φρούτων κυμάνθηκε στις 4 μερίδες φρούτων ημερησίως (400gr), με τους Νορβηγούς να καταναλώνουν τις περισσότερες μερίδες. Για τους πρώην καπνιστές υπήρχε όφελος από την κατανάλωση μήλων, ντομάτας και τσαγιού, ανεξάρτητα από τον αριθμό των πακέτων και των ετών που συνήθιζαν να καπνίζουν, αποτέλεσμα που υποστηρίζεται και από άλλες μελέτες.
Ειδικότερα, για την κατανάλωση ντομάτας (λυκοπένιο), πολλές μελέτες υποστηρίζουν ότι μπορεί να έχει όφελος όχι μόνο σε άτομα που έχουν διακόψει το κάπνισμα, αλλά και σε ασθενείς με άσθμα, καθώς φαίνεται να συμβάλλει στη μείωση της φλεγμονής στους πνεύμονές τους. Τα πιθανά οφέλη του λυκοπενίου όπως και της βιταμίνης C στην υγεία του πνεύμονα μπορεί να συμπεριλάβουν και την μείωση της θνητότητας σε ασθενείς που πάσχουν από χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια. Ιδιαίτερα αξιοσημείωτη ήταν η διερεύνηση της σχέσης μεταξύ συγκεκριμένων φαγητών και της υψηλής περιεκτικότητας σε φλαβονοειδή, τα οποία βρίσκονται στα φρούτα, στα λαχανικά και στο τσάι. Τα φλαβονοειδή υποστηρίζεται ότι έχουν αντιφλεγμονώδη δράση σε διάφορα όργανα του σώματος, πιθανώς και στους πνεύμονες. Επομένως, το όφελος από τη συνολική πρόσληψη φρούτων μπορεί να οφείλεται σε αυτό το συστατικό. Επίσης παρατηρήθηκε ότι η κατανάλωση τσαγιού μπορεί να επιβραδύνει την έκπτωση της πνευμονικής λειτουργίας, υποστηρίζοντας το όφελος από τη κατανάλωση φαγητών πλούσιων σε πολυφαινόλες.
Συμπερασματικά, οι διατροφικές συνήθειες αποτελούν αδιαμφισβήτητα έναν παράγοντα υγείας και για αυτόν τον λόγο οι επιδράσεις τους στον οργανισμό αποτελούν ακόμα αντικείμενο μελέτης. Οι ερευνητές προτείνουν ότι η διατροφή, και κυρίως η κατανάλωση αντιοξειδωτικών, μπορεί να συμβάλει στην επιβράδυνση της έκπτωσης της πνευμονικής λειτουργίας, αλλά και στην αποκατάσταση της βλάβης που έχει προκληθεί από το κάπνισμα σε άτομα που ήταν πρώην καπνιστές. Εμείς, λοιπόν, υιοθετώντας μια υγιεινή και ισορροπημένη διατροφή, πλούσια σε αντιοξειδωτικά, την άσκηση και την αποχή από το κάπνισμα μπορούμε να εξασφαλίσουμε μια καλύτερη λειτουργία για τους πνεύμονές μας και τελικά μακροβιότητα και ποιότητα στη ζωή μας!
Καλκάνης Αλέξανδροος
MD, PhD, Ειδικός Πνευμονολόγος Φυματιολόγος
Κάντε πράξη την πρόληψη!Κάντε πράξη την πρόληψη!Κλείστε τώρα ραντεβού για αναπνευστικό έλεγχο στο ΠΡΑΞΙΣ ΥΓΕΙΑΣ!
